Een opnieuw uitgestoken hand
In het nieuwe kerkelijke seizoen gaan we als kerkelijke gemeenschap aan de slag met hetzelfde thema als in het oude: “Een uitgestoken hand”. Omdat we nog niet klaar zijn met dat thema. In maart werden alle kerkelijke activiteiten abrupt afgebroken. Exemplarisch voor wat gebeurde: dat we de hand letterlijk niet meer mochten, en nog steeds niet mogen, uitsteken naar elkaar.
Het coronavirus maakt mensen ziek. Maar het doet nog veel meer: het belet ons om werkelijk samen te leven, brengt mensen in een isolement.
In het voorjaar las ik her en der over “huidhonger”. En in deze zomer wordt de anderhalvemeterregel door velen overtreden. Niet goed. Maar wel te begrijpen. Ik sprak (groot)ouders die het niet langer verdragen konden om hun kinderen en kleinkinderen niet te kunnen knuffelen.
Tijdens een videovergadering met collega’s uit de regio ging het o.a. over internetkerkdiensten. Verheugend dat daar in coronatijd veel naar wordt gekeken en/of geluisterd. Maar wat gaat er gebeuren als de pandemie over is? Zal men dan niet blijven kiezen voor het gemak van de digitale viering? En valt daarmee niet iets weg dat wezenlijk is voor de kerk: de gemeenschap? De kerk als plek waar mensen in Gods Naam figuurlijk en letterlijk de hand uitsteken naar elkaar.
Volgens de evangeliën overtreedt Jezus bij herhaling de anderhalvemeterregel. Er heerst in zijn dagen een gevaarlijke besmettelijke ziekte: in het Bijbelse Grieks “lepra”. Volgens deskundigen gaat het echter niet om de ziekte die wij nu lepra noemen. Daarom kiest de Nieuwe Bijbelvertaling voor de lelijke vertaling “huidvraat”. Hoe dan ook lijken de gevolgen op die van corona. Mensen worden niet alleen ernstig ziek maar moeten ook lange tijd, soms tot hun dood, in quarantaine blijven.
In Marcus 1:41 lezen we hoe Jezus een lijder aan deze ziekte geneest: “Jezus kreeg medelijden, stak zijn hand uit, raakte hem aan en zei: ‘Ik wil dat je rein wordt.’” De genezing van de man begint met het medelijden of meeleven van Jezus. Het woord dat de evangelist hier gebruikt, laat zich ook vertalen als het opspelen van de ingewanden. Nee, Jezus heeft niet iets verkeerds gegeten. Wel is Hij zo intens verbonden met deze mens dat Hij diens pijn en isolement voelt tot diep in zijn binnenste. En vanuit die sterk gevoelde verbondenheid steekt Hij zijn hand uit, raakt de man aan een spreekt hem toe. Tegen de voorschriften in doorbreekt Jezus de quarantaine van de lepralijder. Hij geneest hem door innerlijk en ook letterlijk contact met hem te maken.
Ik vind dat wij elkaar niet in gevaar moeten brengen en ons daarom maar netjes aan de coronaregels moeten houden. Maar het Bijbelverhaal geeft wel te denken. Het onderstreept hoe belangrijk goede persoonlijke contacten zijn. Ze kunnen een mens soms zelfs beter maken. Volgens Jezus is het niet de bedoeling dat mensen, bijvoorbeeld door een ziekte, apart komen te staan. Jezus leeft vanuit een innige verbondenheid met God in innige verbondenheid met de mensen. En volgens Jezus zijn ook wij daartoe bestemd.
Corona vereist drastische maatregelen. Ook in de kerk moeten we nu afstand houden van elkaar. Maar dat vraagt van ons dat we juist extra hard ons best doen om elkaar niet letterlijk maar wel figuurlijk vast te houden. De hand die Jezus uitsteekt naar die man met lepra brengt in beeld wie God voor ons wil zijn, wat het wezen is van de kerk en wat er nodig is voor een gezonde samenleving. Ik hoop dat wij in een tijd van elkaar niet de hand mogen reiken creatieve oplossingen vinden om toch gestalte te geven aan het thema “Een uitgestoken hand”!
dominee Willem Biesheuvel