Look down
Wanneer ik iemand het woord lockdown hoor zeggen, moet ik denken aan een lied. Het openingslied van de film/musical Les Misérables. Dat lied heet Look down (kijk omlaag). Het heeft op zich niets met een lockdown te maken, maar het ‘klinkt als’, met dat ene lettertje verschil. Misschien een aanrader om de film (nog) eens te kijken nu we toch veel thuis moeten blijven. Er zitten mooie thema’s in zoals vergeving, liefde en genade.
Het verhaal gaat over Jean Valjean. Hij moet jarenlang zware dwangarbeid verrichten omdat hij ooit een brood gestolen heeft voor zijn arme zus en haar kind. Samen met de andere gevangenen roept hij uit: look down, look down. Het is gericht op de slavendrijvers, maar in een paar stukjes ook op God. Kijk omlaag, God, om onze ellende te zien.
Na negentien jaar gevangenschap komt Jean Valjean eindelijk voorwaardelijk vrij. Maar door zijn verleden wil niemand meer iets met hem te maken hebben. Dat maakt hem een verbitterd en eenzaam mens. Uiteindelijk komt hij terecht bij een vriendelijke bisschop. Hij krijgt eten en onderdak.
Toch kan Jean Valjean de verleiding niet weerstaan en sluipt hij ’s nachts weg met het zilveren bestek. Hij komt alleen niet ver, want hij wordt betrapt door de politie. Maar de bisschop doet net of het bestek een gift was en voorkomt daarmee dat Jean Valjean opgepakt wordt. Jean Valjean staat perplex. Hij komt tot inkeer en begint een nieuw leven.
Intussen is politieagent Javert op zoek naar die schijnbaar verdwenen ex-gevangene Jean Valjean, die zich nooit meer gemeld heeft. Tientallen jaren maakt hij jacht op Jean Valjean, omdat hij heilig gelooft in de wet en in gerechtigheid. Maar hij gelooft niet in mensen die kunnen veranderen.
Ook Javert wordt op een bepaald moment geconfronteerd met iemand die hem genadig is. Jean Valjean begon toen een nieuw leven, maar politieagent Javert vindt dat te moeilijk, hij kan het niet accepteren. Hij voelt zich radeloos, nu zijn oude zekerheden wegvallen.
Een aangrijpend verhaal, tegen de achtergrond van armoede, protesten en revolutie in Frankrijk in de eerste helft van de 19e eeuw. Een chaotische tijd. De melodie van ‘Look down’ komt later in de film terug. Alsof steeds opnieuw de mensen zeggen: Look down. Kijk omlaag. Zie ons in deze ellende.
Look down. In deze tijd vragen wij misschien ook wel eens aan God: look down. Kijk omlaag naar ons. En tegelijk… Wij geloven toch dat God met ons is? Niet alleen maar ver boven ons verheven. Dat Hij juist ook in de diepte met ons verbonden is.
In deze rare/onzekere/… tijd hoop ik dat we God dichtbij ons zullen weten en voelen!
“Wees verheugd van zorgen vrij:
God die wij aanbidden
is ons rakelings nabij,
wonend in ons midden.”
(Liedboek 528)
pastor Laurien Hoogerwerf
Geplaatst: 31 oktober 2020