Geheim
“Uw ogen zagen mijn vormeloos begin,
alles werd in uw boekrol opgetekend,
aan de dagen van mijn bestaan ontbrak er niet één.”
(Psalm 139:16)
Wat is een mens? Wetenschappers lijken het geheim van het leven steeds beter te begrijpen. Ze hebben ontdekt dat ons lichaam bestaat uit organen. Dat organen bestaan uit vele kleine cellen. Dat cellen zijn opgebouwd uit moleculen, moleculen uit atomen en atomen uit nog kleinere deeltjes. Wie door de bril van de wetenschap kijkt naar de mens, ziet niet meer dan een verzameling stofjes.
Psalm 139 vertelt over andere ogen die naar ons kijken. De ogen van onze Schepper. Die ogen rusten vanaf het prilste begin op ieder mensenkind dat Hij tot leven roept. Die ogen raken nooit uitgekeken. Omdat zij meer zien dan de stoffen waaruit ons lichaam is opgebouwd. Zij laten zich iedere nieuwe dag verrassen door de unieke verhalen die elk mensenleven bijzonder maken.
Volgens de psalmdichter is God een verzamelaar van mensenverhalen.
Hij tekent ze op in zijn boek. Hij slaat er geen één over. Zijn verhaal is een verhaal dat alle verhalen van mensen omsluit. Hij is een God die samen met ons de geschiedenis van deze wereld wil schrijven.
November is de maand waarin wij de overledenen uit ons midden gedenken. In uitvaartdiensten wordt regelmatig gelezen uit Psalm 139.
Wat is sterven? Met de bril van de wetenschap op: dat ons lichaam weer uiteenvalt in losse stoffen. Met de wetenschapsbril op is het verhaal van een mens met de dood uit.
Maar voor wie achterblijven is het verhaal helemaal niet uit. Zij zijn juist meer met hun liefste bezig dan toen zij/hij er nog was. En steeds als zij aan haar/hem denken komen alle oude verhalen weer tot leven.
Prachtige verhalen over geluk delen. Sterke verhalen over avonturen die je samen hebt beleefd. Ook de moeilijke verhalen over momenten dat het botste. Het pijnlijke verhaal over de weg naar het afscheid. Het echt sterke verhaal over liefde die in goede en kwade dagen overeind bleef.
En samen vormen al die verhalen één uniek verhaal. Het vertelt over een mens die eindeloos veel voor je betekent. In jouw levensverhaal gaat het verhaal van je liefste verder.
Ook volgens Psalm 139 is het verhaal van een mens niet uit als hij/zij sterft. De dichter gelooft dat Gods ogen ons blijven volgen. Zelfs voorbij de grens waar geen mens overheen kan kijken. Hij schrijft: “Hoe zou ik aan uw aandacht ontsnappen? Lag ik neer in het dodenrijk, U bent daar!”
Volgens de psalmdichter houdt het verhaal van God met een uniek kind van Hem nooit op.
Maar zien de ogen van de dichter niet wat ze graag willen zien?
Wetenschappers kunnen in het grote heelal of in de microwereld van kleine deeltjes nergens een spoor ontdekken van God of van een plek waar onze overleden dierbaren zijn.
Of ligt dat aan de bril die zij dragen? Een bril die alleen laat zien uit welke kleine onderdelen het lichaam van een mens is opgebouwd? Een bril die echter niet laat zien wat een mens echt tot een mens maakt.
Nee, er bestaat geen bril of ander instrument waarmee wij God kunnen zien of door het donker van de dood heen kunnen kijken. Maar wat wij, ook met het blote oog, wel kunnen zien is dat een mensenleven veel meer is dan een aantal door elkaar heen geroerde stofjes. Wat wij wel kunnen zien is dat vele deeltjes en delen samen een mens kunnen vormen die met zijn verhaal een wending geeft aan het verhaal van ons leven.
De dichter van Psalm 139 spreekt over het leven van een mens als een onbegrijpelijk maar kostbaar geheim. Alleen de Schepper kan doorzien en overzien hoe het werkelijk in elkaar steekt. Zijn ogen zien, anders dan onze eigen ogen of de ogen van de wetenschap, wat ons leven werkelijk waard is.
Ik houd het erop dat er meer is dan door de bril van de wetenschap zichtbaar wordt. Ik geloof dat Gods ogen ons niet bedriegen. Ik geloof dat zij alle verhalen, alle schatten zien die in het hart van alle mensen verborgen zijn. Ik geloof dat zij ons verwonderd blijven volgen over alle grenzen heen!
dominee Willem Biesheuvel
Geplaatst: 27 oktober 2021