In de hemel is een dans
Een buurjongen van mij volgde een opleiding tot balletdanser. In mijn geboortedorp vonden sommigen dat vreemd. Maar mijn ouders leerden mij dat ieder moet kunnen zijn zoals de Schepper hem of haar heeft gemaakt.
Overigens hield en houd ik niet van dansen. Ik was in mijn jeugd dik. Zo had de Schepper mij niet gemaakt. Dat lag vooral aan het vele lekkere eten dat ik thuis kreeg. Maar het gevolg was wel, dat ik mij niet zo gemakkelijk kon bewegen. En ook dat ik liever niet de aandacht vestigde op mijn lichaam. Ik schaamde mij voor de omvang van mijn buik. Als op een school- of ander feest de dansmuziek aan ging, trok ik mij terug in een donker hoekje. Van daaruit observeerde ik met een steek van jaloezie hoe andere jongens om de leukste meisjes heen draaiden.
Er zijn tijden geweest dat de kerk het dansen verbood.
Maar in de Bijbel lezen we over Koning David, die danst voor de Heer (2 Samuël 6:14). Dat doet hij wanneer de heilige verbondskist wordt overgebracht naar koningsstad Jeruzalem. David ervaart op dat moment zoveel vreugde, zoveel verbondenheid tussen God en het volk van Israël, dat hij niet anders kan dan dansen.
Jezus roept ons op om de Heer, onze God, lief te hebben met heel ons hart en met heel onze ziel en met heel ons verstand en met heel onze kracht (Marcus 12:30). Geloven is aldus Jezus niet slechts een zaak van hart en hoofd. Zijn totale liefde voor ons vraagt erom, dat ook wij Hem en elkaar liefhebben met alles wat in ons is. Dus ook met onze lichamelijke kracht. Ook met de bewegingen van ons lichaam.
Gods liefde doet ons ervaren dat wij ons niet hoeven te schamen voor wie wij zijn. Wij mogen onze vreugde om het door Hem gegeven bestaan de vrije loop laten. Ook in de vorm van dansen.
Mijn dansende buurjongen moest ook een afstudeerscriptie schrijven. Hij koos voor het onderwerp: dans en religie. De strekking van het verhaal weet ik niet meer. Wel dat ik hem nog aan een titel heb geholpen voor zijn werkstuk: In de hemel is een dans. Dat zijn woorden uit een bekend gezang, als Lied 726 ook opgenomen in ons Liedboek.
Het lied is geïnspireerd door een visioen van apostel Johannes, opgetekend in Openbaring 7:9-17. In zijn visioen ziet Johannes voor de troon van God een onafzienbare menigte, die niemand tellen kon, uit alle landen en volken, van elke stam en taal, in het wit gekleed en met palmtakken in hun hand. Waar die menigte van aardelingen die hemelingen zijn geworden, mee bezig is? Johannes schrijft: dag en nacht vereren ze God.
In de Openbaring van Johannes lezen we niet dat het heilige koor voor Gods troon Hem ook vereert door te dansen. Willem Barnard, die het lied vertaalde uit het Engels, voegt die dans in de hemel toe. Dichterlijke vrijheid.
Toch zijn de woorden van Barnard niet geheel uit de lucht gegrepen. Barnard meent dat wie terugkeren naar hun Schepper, bevrijd zullen worden van alle kramp en schaamte die zij nu ervaren. Dat wij dan net als David zullen dansen voor God en met elkaar.
Alles wat aardelingen beweren over de hemel, is beeldspraak. Ook de suggestie van Barnard. Ook de Openbaring van Johannes. Gods werkelijkheid is groter en grootser dan wij kunnen bevatten.
Maar dat wil niet zeggen dat er niets waar is van het hemelbeeld van Johannes en van Barnard. Het beeld dat zij tekenen, wijst in een richting waar de hele Bijbel steeds weer van getuigt. Het wijst in de richting van een grote bevrijding. Een bevrijding van alle angst en vooroordelen waarmee wij onszelf en elkaar belemmeren om mens te zijn zoals God ons heeft bedoeld.
Op zondag 20 november zullen wij gedenken wie ons zijn ontvallen. En we zullen dan ook zingen over die hemelse menigte die psalmen zingt, palmen draagt én danst. Prachtig en troostrijk beeld.
Hoewel ik niet dik meer ben, voel ik mij nog steeds niet vrij om te dansen. Maar een mooi gezang suggereert dat ik en u en al Gods kinderen nog bevrijd zullen worden van onze schaamte. Misschien dat mijn buurjongen mij straks de eerste pasjes kan aanleren. Dan zullen hij en ik en wij allen werkelijk kunnen en durven zijn zoals onze Schepper ons heeft gemaakt!
dominee Willem Biesheuvel
Geplaatst: 30 oktober 2022