Brief van de maand – december 2022
DNA
Van wie ben jij er één? Als je in een dorp geboren en getogen bent, is die vraag je vast wel eens gesteld. Je afkomst is een deel van je identiteit.
In het televisieprogramma “DNA onbekend” worden mensen geholpen die op zoek zijn naar antwoorden op vragen over hun afkomst. Is je vader wel echt je vader? Is zij een halfzus of volledige zus van je? Sommige deelnemers leven jarenlang in de veronderstelling dat er niets aan de hand is in hun gezin, totdat er langzaam barstjes in die zekerheid komen. De twijfel laat hen niet meer los. Pas meer rust vinden ze wanneer ze weten waar hun DNA vandaan komt.
Deze adventstijd lezen we in de kerk onder andere uit het begin van het Matteüs evangelie. Dat gaat over de afkomst van Jezus. Matteüs begint niet met een pakkend verhaal over de kribbe, de herders en de ster, maar met de zakelijke woorden: “Overzicht van de afstamming van Jezus Christus, zoon van David, zoon van Abraham”. En dan volgt er een lange reeks over wie wie verwekt heeft. Abraham verwekte Isaak, Isaak verwekte Jakob, Jakob verwekte Juda, enzovoort, enzovoort. Dat gaat drie keer veertien (= 42) generaties zo door tot aan Jezus.
Wat is het doel van dit schijnbaar saaie geslachtsregister? Kunnen we het niet beter overslaan, om bij het ‘echte’ kerstverhaal te beginnen?
Matteüs vond die afkomst blijkbaar erg belangrijk. Je afkomst maakt deel uit van wie je bent. Dat was des te meer zo in de tijd van Jezus. In onze tijd kun je jezelf aanbevelen bij anderen door je ervaringen, prestaties en diploma’s. In die tijd telde veel meer je stamboom. De mensen van wie je afstamde, zeiden iets over wie je zelf zou kunnen zijn. En deze voorouders, met allemaal hun eigen soms complexe levensverhaal en ook hun minder mooie karaktereigenschappen, lichtten dus soms al iets op van wie Jezus is.
Iets anders wat opvalt: een aantal keer wordt in het geslachtsregister de standaardcadans van een man die een zoon verwekte doorbroken. Dan wordt er een vrouw bij genoemd.
Vijf vrouwen staan er in het geslachtsregister: Tamar, Rachab, Batseba (zij wordt niet bij name genoemd, maar als ‘de vrouw van Uria’), Ruth en dan tenslotte nog Maria.
In het geheel van de bijbel worden veel meer mannen dan vrouwen bij name genoemd. Niet heel verrassend, aangezien de bijbel geschreven is in tijden dat man-vrouw verhoudingen heel anders lagen dan nu. Vanuit dat perspectief is het zelfs vooruitstrevend te noemen dat er toch vrouwen zijn die een belangrijke rol spelen. En dat ook zij al iets laten zien van wie Jezus is. In de adventsweken zullen we in de kerk steeds stilstaan bij één van die vrouwen. Ook in hen zien we soms al bepaalde eigenschappen van Jezus.
Wel bijzonder eigenlijk dat er in het Matteüs evangelie zoveel aandacht is voor de stamboom. En toch staat juist in dit evangelie dat Jozef biologisch gezien niet de vader van Jezus is. Maria is zwanger van de heilige Geest. Een heel geslachtsregister, maar Jezus stamt technisch gezien niet eens van ze af. Hij heeft niet hun genen.
Ik las een tijdje geleden over de microbioloog Marnix Medema. Hij bestudeert het leven op het kleinste niveau. Hij verwondert zich over Jezus’ geboorte: dat God in Jezus ons DNA heeft aangenomen. Dat komt wel heel dichtbij.
Jezus maakt deel uit van die familie waarvan het geslachtsregister in Matteüs 1 staat. Maar toch niet helemaal, hoe zijn DNA vorm gekregen heeft, blijft een mysterie. En misschien maakt Hij juist op die manier deel uit van ons allemaal, mag Hij voor ons allemaal als naaste familie zijn…
Een mooie adventstijd toegewenst en een kerst waarbij we voelen dat God in Jezus ook zo dichtbij ons gekomen is!
Pastor Laurien Hoogerwerf
Geplaatst: 3 december 2022
Ook in deze maandbrief geven wij weer een overzicht van de stand van zaken van het project Toekomst Delen.
